Thủ tướng Anh Theresa May vừa phải đồng ý sẽ từ chức vào tháng 6.

Tại cuộc gặp thượng đỉnh ở Brussels và tháng 10/2017, thay vì tập trung tìm ra điều khoản tốt hơn cho thỏa thuận Brexit, 27 thành viên còn lại của EU dành một giờ đồng hồ để bàn về công việc của bà May.

Nhiều người trong số họ lo ngại bà May sẽ bị đẩy ra để thay thế bằng một người có quan điểm Brexit cứng rắn hơn, nổi bật nhất là Ngoại trưởng Anh Boris Johnson hồi đó, khiến triển vọng EU và Anh chốt được thỏa thuận trở nên khó khăn hơn. Thời gian sau đó, các lãnh đạo EU đưa ra quan điểm hòa giải, và giúp sức cho bà May bằng cách tô đậm những tiến triển đạt được dẫu nhỏ.

Giờ đây, khi đã kiệt sức và giận dữ trước cảnh Brexit trở nên hỗn loạn ở Anh, các quan chức EU nói riêng tư rằng họ không còn quan tâm nhiều đến số phận chính trị của Thủ tướng Theresa May. Hôm 16/5, các nghị sĩ đảng Bảo thủ Anh buộc bà phải đồng ý chọn thời hạn để từ chức.

Nhưng viễn cảnh mà EU lo sợ từ lâu, đó là ông Johnson trở thành người kế nhiệm, nay trở nên dễ trở thành sự thật hơn. Các quan chức EU nói rằng họ sợ sẽ phải đàm phán với ông Johnson, người mà nhiều quan chức ở Brussels cho là đã gây ra Brexit từ đầu.


Ông Johnson là người mang tư tưởng hoài nghi châu Âu ngay từ những năm 1990, thể hiện trong nhiều bài viết đăng báo giật gân của ông về tình trạng quan liêu ở Brussels, và quyết định vào phút chót của ông về việc ủng hộ Brexit trong cuộc trưng cầu dân ý năm 2016 đã tác động đến kết quả. Các lãnh đạo EU, bao gồm Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, luôn công khai cáo buộc phe ủng hộ Brexit nói dối.

Nhiều người làm về Brexit ở EU nghĩ rằng ông Johnson sẽ cố khơi lại thỏa thuận Anh – EU và đòi EU nhượng bộ. Họ nói rằng tình hình sẽ rất rối loạn và căng thẳng, khiến tình trạng bất định của Brexit kéo dài hơn và quan hệ hai bên căng thẳng hơn.

Những người làm chính sách ở châu Âu đang trông vào tình thế bế tắc trong Quốc hội Anh bằng sự bế tắc và tuyệt vọng. Họ cũng nghĩ không thể giúp gì.

Ủy ban châu Âu nói rằng họ đang trong thời gian “nghỉ Brexit” và từ chối trả lời các câu hỏi về chuyện này.

Các quan chức EU dự đoán bà May sẽ không thể thuyết phục quốc hội thông qua thỏa thuận Brexit vào tháng tới, và vị thủ tướng kế nhiệm sẽ đòi EU gia hạn thêm khi thời hạn vào tháng 10 trôi qua. Vẫn còn quá sớm để nói liệu EU có đồng ý gia hạn, nhưng các quan chức của khối dự đoán có thể họ sẽ phải làm như vậy dù nhiều chính phủ thành viên miễn cưỡng.

Bà May đánh mất dần niềm tin qua năm 2018, khi các cuộc đàm phán Brexit bị kéo dài vượt quá thời hạn ban đầu. Quan hệ giữa Anh và EU xấu đi sau tháng 11, khi bản thỏa thuận cuối cùng cũng đạt được nhưng bà May không thể tập hợp được sự ủng hộ trong Quốc hội Anh đối với văn bản này.

Bàn luận về show diễn chính trị kinh dị ở Anh đã trở thành trò tiêu khiển của nhiều quan chức EU, ngay cả khi họ đã ngừng cố gắng hiểu nó.

Phát biểu tại một cuộc tranh luận gần đây ở Brussels hôm 15/5, Phó Chủ tịch thứ nhất Ủy ban châu Âu Frans Timmermans so sánh tình hình nước Anh với “Trò chơi vương quyền” - loạt phim giả tưởng mà trong đó các lãnh chúa bạo lực cố gắng đoạt quyền.